पुस्तकाबद्दल

अस्पृष्य कोण होते आणि ते अस्पृष्य कसे बनले? हे पुस्तक जातिव्यवस्था आणि अस्पृश्यतेची मुळे उघड करते. बी.आर. आंबेडकर, जे स्वतः अस्पृश्य जातीचे होते, ते अस्पृश्यांचे जीवन आणि त्यांना भोगावे लागलेल्या भेदभावाचे आणि छळाचे वर्णन करतात. हे पुस्तक वेद, पुराणे आणि मनुस्मृती यासारख्या धार्मिक ग्रंथांचे विश्लेषण करून दाखवते की या ग्रंथांनी अस्पृश्य लोकांना ‘अपवित्र’ आणि ‘कनिष्ठ’ कसे घोषित केले आणि त्यांना समाजातून कसे बहिष्कृत केले. आंबेडकर हे देखील स्पष्ट करतात की वसाहतवादी राजवटीने ही प्रथा कशी आणखी बळकट केली. या पुस्तकात अस्पृश्यांचे संघर्ष आणि त्यांच्या हक्कांसाठीच्या चळवळींचेही दस्तऐवजीकरण केले आहे. ‘अस्पृश्य कोण होते आणि ते कसे अस्पृश्य झाले?’ जातिव्यवस्था आणि अस्पृश्यता समजून घेण्यासाठी एक महत्त्वाचे पुस्तक. सामाजिक न्याय आणि समानतेसाठी लढणाऱ्यांसाठीही ते प्रेरणास्रोत आहे

लेखकाबद्दल

डॉ. भीमराव रामजी आंबेडकर हे केवळ भारतीय संविधानाचे शिल्पकार नव्हते तर ते एक महान समाजसुधारक देखील होते ज्यांनी अस्पृश्यतेविरुद्ध लढा दिला, महिलांच्या हक्कांचा पुरस्कार केला आणि मागासलेल्या जाती आणि शोषित वर्गाच्या हक्कांसाठी लढा दिला. त्यांचा दृष्टिकोन केवळ कायदेशीर सुधारणांपुरता मर्यादित नव्हता; ते एक वचनबद्ध नेते होते ज्यांचे एकमेव ध्येय त्यांच्या देशाचे कल्याण आणि विकास होते. त्यांचे जीवन केवळ समता आणि न्याय प्रस्थापित करण्यासाठी समर्पित होते.डॉ. आंबेडकरांचे व्यक्तिमत्व इतके महान होते की ते सामान्य नेत्यांच्या कल्पनेपलीकडे होते. त्यांचे मूलभूत तत्व “राष्ट्र प्रथम” होते आणि त्यांनी अशा शासनव्यवस्थेची कल्पना केली ज्यामध्ये प्रत्येक नागरिकाला स्वातंत्र्य, समानता आणि बंधुत्वाच्या तत्त्वांसह समान आदर दिला जाईल. त्यांचा असा विश्वास होता की प्रत्येक व्यक्तीला, मग ती कोणत्याही जातीची असो किंवा पार्श्वभूमीची असो, हे मूलभूत अधिकार अनुभवायला हवेत.एक प्रख्यात कायदेतज्ज्ञ, अर्थशास्त्रज्ञ, समाजसुधारक आणि राजकीय नेते म्हणून, डॉ. आंबेडकर यांनी भारतीय संविधानाचा मसुदा तयार करणाऱ्या समितीचे अध्यक्षपद भूषवले आणि नंतर ते भारताचे पहिले कायदा आणि न्याय मंत्री बनले. त्यांच्या देशसेवेसाठी त्यांना १९९० मध्ये मरणोत्तर भारतातील सर्वोच्च नागरी सन्मान “भारतरत्न” प्रदान करण्यात आला. त्यांच्या योगदानाच्या स्मरणार्थ अनेक स्मारके बांधण्यात आली आहेत आणि त्यांची उपस्थिती अजूनही भारतीय संस्कृतीत लोकप्रिय आहे, जी राष्ट्र उभारणीतील त्यांची अमूल्य भूमिका प्रतिबिंबित करते